Zo 'sprak' Zarathoestra.

Zarathoestra beleeft drie fasen: die van de zwaarte, de moraal, met name de christelijke beschaving (de kameel), die van de echte crisis, het ‘gij zult’ tegenover het ‘gij wilt’ (de leeuw) en ten slotte die van de esthetische orde, het bewust esthetisch leven (het kind). Het laatste gedeelte van de causerie werd besteed aan het lezen en verklaren van een viertal sleutelteksten uit de Zarathoestra

Verslag

Professor Roland Duhamel opende zijn lezing met een beknopt overzicht van het leven van Nietzsche, zijn benoeming aan de universiteit van Basel (hij was pas 25!), zijn vriendschap/vijandschap met Richard Wagner, zijn plotse waanzin, maar vooral zijn creatiefste periode vanaf 1880. En wat schreef Nietzsche vooral? Wel, korte, nuchtere essays in een scherpe stijl. Maar wat moet je dan best (eerst) lezen van Nietzsche? vroeg Duhamel zichzelf af. Wel, ondanks de wat schrikaanjagende titel, Genealogie van de moraal en Godendeemstering. Maar wat over Zo sprak Zarathoetsra? ongetwijfeld het meest atypische werk van de filosoof met als voornaamste thema’s: de eeuwige terugkeer, de esthetica van Nietzsche, de wil tot macht, de dood van God en als voornaamste thema: het nihilisme. Nietzsche is hier de grote criticus van de moraal, de waarheid, de religie, de wetenschap, de Verlichting… Meer dan welke andere filosoof is Nietzsche dé denker van vandaag, ja hij schreef in de XIXe eeuw de geschiedenis van de XXe en XXIe eeuw. Zo sprak Zarathoetsra blijft echter een moeilijk boek, het combineert zaken die nauwelijks te combineren zijn: ironie en pathos, filosofie en religie, de Bijbel en de antieke wereld, wetenschap en roman. Het boek ontstond tussen 1883 en 1885, deel een, twee en drie in nauwelijks enkele weken tijd, het laatste deel, deel vier kostte Nietzsche meer moeite.

Waarom koos Nietzsche uitgerekend de figuur van Zarathoestra als zijn protagonist? Deze Perzische profeet van ver voor onze tijdrekening was volgens Nietzsche de eerste filosoof die goed en kwaad, en dus de moraal, heeft ontdekt. Maar belangrijker dan moraal is de waarheid, en waarheid is, volgens Nietzsche, een product van de wil tot waarheid. Dat lezen wij vooral in deel een en twee met de preken van Zarathoestra, deel drie bestaat eerder uit monologen en in deel vier vinden wij vooral liederen.Roland Duhamel gaf aan dat het boek in feite een verhaal is, een soort roman. Zarathoestra moet een persoonlijke crisis doormaken, de crisis van het nihilisme. Voor Nietzsche is alle denken pervers want nihilistisch, omdat dit denken op leugen berust. Denken dient om macht te verwerven dus de ordenen en te simplificeren.