Geraas en Geruis

Een pleidooi voor imperfectie

Waarom zijn er altijd mankementen? Waarom gaan dingen kapot? Waarom is perfectie niet haalbaar? En bovenal wat zou er mis zijn met imperfectie?

Geraas en geruis. Dit is het onderwerp van de komende Thomas Mannlezing. Nee, verwacht geen hogere wiskunde, maar eerder een bijwijlen fijn humoristisch betoog over en een pleidooi voor imperfectie, want ja, zo vraagt Van Bendegem zich af: vanwaar onze obsessie met klasseren, rangschikken en ordenen? Waarom zijn er altijd mankementen? Waarom gaan dingen kapot? Waarom is perfectie niet haalbaar? En bovenal wat zou er mis zijn met imperfectie?

Jean Paul Van Bendegem is altijd een belevenis. Hij oreert als geen ander en niets menselijks is hem vreemd. Zijn gedachten zijn (vogel)vrij. Voor de toehoorder is het telkens opnieuw een avontuur, een belevenis: je weet niet wat je te wachten staat en nog minder waar Van Bendegem zal eindigen.

Verslag

Jean Paul Van Bendegem in het Veltershof In zijn gekende flamboyante stijl gaf Jean-Paul Van Bendegem een druk bijgewoond referaat over imperfectie ten beste.

Hij vertrok vanuit zijn garage waar een zwart gelakt metalen rek staat en waarop zijn archief staat geklasseerd. Maar hoe vind je daar een tijdschrift terug waarin een artikel van 20 jaar geleden over een bepaald onderwerp staat? Juist, dat doe je via Internet met enkele muisklikken. Het rek met het archief wordt dan maar tot een kunstwerk ‘opgewaardeerd’. Zie Joseph Beuys zou ik zo zeggen.

Dan maar een ander verhaal over (de perfecte) classificatie. De elementaire deeltjes, netjes opgesomd in een overzichtelijke tabel., een rechthoekig frame. Maar dan komt het: waar moet dat duivelse Higgs-deeltje in passen? En wat mogen we nog verwachten van nog een ander zeer obscuur ‘deeltje’ wat met graviton gedoopt heeft? Een analoog verhaal beidt ons de fameuze Tabel van Mendeljev, waar bij die geniepige vraag komt: hoe lang moet een element, een atoom bestaan vooraleer het kan opgenomen worden in de tabel? Is één miljoenste van eens seconde genoeg?

Classificeren. Het begon al in de Griekse oudheid met Euclides op zoek naar een antwoord op de vraag hoeveel regelmatige veelhoeken er kunnen bestaan. Oneindig veel denkt u? Vijf! Niet meer, niet minder: de tetraëder, de hexaëder (of kubus), de pentaëder, de dodecaëder (of twaalfvlak) en de icosaëder of twintigvlak.

Conclusie: ook al wordt perfectie soms benaderd, perfect wordt het nooit. Perfectie + imperfectie = imperfectie.